O znaczeniu kolorów.
Postrzeganie koloru dotyczy obszarów emocji, myśli, a także uruchamia pamięć. Kolor odbieramy nie tylko za pomocą wzroku, ale również pozostałymi zmysłami: przez dotyk, węch, smak, temperaturę i słuch. Taka synestezja koloru powoduje, że niektóre kolory wydają nam się twarde/miękkie, świeże/nieświeże, słodkie/kwaśne, ciepłe/zimne. Symboliczne i psychologiczne efekty koloru są zatem ściśle ze sobą powiązane. Znaczenie koloru będzie też inaczej interpretowane przez ludzi z różnych kultur. Istotny jest także kontekst, w którym go postrzegamy oraz rodzaj materiałów: ten sam kolor w połączeniu z różnymi materiałami daje inne wrażenie i efekt.
Reakcja człowieka na kolor w przestrzeni zależy od wielu czynników:
barwa i różnice w odcieniach
ilość i położenie koloru w przestrzeni
kolor farby i funkcja przestrzenna
efekt koloru w czasoprzestrzeni
Byłoby zatem błędem zakładać, że np. zieleń uspokaja. Rodzaj zieleni, jego niuansów w odcieniach, sposobie wyrażania jest zbyt wiele, by określić ją jedynie słowem "zielony". Można uznać że mocna, nasycona zieleń będzie stymulująca, a miękka, pastelowa zieleń, relaksująca. Zielony obejmuje skalę od jasnej, wiosennej zieleni do ciemnej, niebiesko-zielonej. Zakres żółtego rozciąga się między miękkim, złoto-żółtym i zuchwałą cytryną. Niebieski jest między zimnym lodem a ciepłą ultramaryną. Czerwony: między delikatnym różowym a porywającym czerwonym."
Color - Communication in Architectural Space, str. 29.
Kwestia percepcji koloru jest wyjątkowo skomplikowana. Poniżej przedstawię jednak, czego możemy spodziewać się po danym kolorze i jak go postrzegamy. Uważa się jednak, że niektóre efekty fizjologiczne, takie jak obniżenie ciśnienia krwi u pacjentów występują, ale nie są stałe w działaniu.
CZERWONY
aktywność motoryczna (wg badań Torrice'a)
szybsze bicie serca
przyspiesza oddech
wzrasta ciśnienie krwi
podwyższa umiejętności
uwrażliwia węch
Psychicznie wiąże się z krwią. Dominuje nad innymi obiektami, bo czerwone zawsze wydają się być bliżej. W aspekcie pozytywnym uznawany jest za kolor: ekscytujący, stymulujący, odważny, silny. W negatywnym: agresywny, intensywny. Stymulator energii fizycznej, inicjator, pionier, przewodnik. Psychologicznie czerwony wydaje się zaburzyć równowagę człowieka. Jest używany w psychoterapii w celu zmniejszania depresji, podniesienia nastroju. Czerwony ma największy emocjonalny wpływ. Ciekawostka: czerwony użyty w przestrzeni toalety pracowniczej skraca ilość spędzanego w niej czasu :) Kolor czerwony i pomarańczowy są powszechnie stosowane w restauracjach typu fast food, gdzie pożądana jest szybka rotacja stolików (Malkin 1982,1992).
POMARAŃCZOWY
wpływa na układ krążenia
Jedyny kolor ze spektrum, którego nazwa pochodzi od owocu - pomarańczy. Tworzy równowagę pomiędzy fizyczną czerwienią i intelektualną żółcią. W naturze to kolor zachodzącego słońca, ognia, warzyw i owoców, kwiatów. Stymuluje nerwy i wytwarza pozytywną energię. Ekscytujący, pobudzający, dopingujący. Skojarzenia mentalne: pozytywny, miły energiczny. Psychologicznie wiąże się z komfortem i bezpieczeństwem. Kolor ekscentryczny. Wzbudza uwielbienie lub nienawiść. Kolor tratw ratunkowych, kamizelek policyjnych, służy do znakowania stref budowlanych, ponieważ dobrze odznacza się na niebieskim tle nieba. Istnieje wiele odcieni pomarańczowego i wraz z nimi zmienia się znaczenie. Ciemniejsze kolory (terakota, cayen) zapewniają poczucie komfortu, jaśniejsze są kojące i kojarzone ze zdrowiem (sok pomarańczowy, witamina C). We wnętrzu, w połączeniu z niebieskim daje dynamiczny kontrast.
ŻÓŁTY
działa na układ krążeniowo-płucny (wg badań Torrice'a)
pozytywnie wpływa na dzieci z astmą i innymi problemami oddechowymi
wysoka preferencja u 7-latków
Jest najbardziej widocznym ze wszystkich kolorów widma. Ma wysoką wartość odbicia światła, dlatego działa jako dodatkowe źródło światła. Zbyt duża ilość może podrażniać oczy. Kolor umysłu, intelektu, szczęścia, wiosny. Żółty wywołuje poczucie energii i emocji a jego blask najczęściej kojarzy się z słońcem. Emocjonalne efekty żółtego, to optymizm i bystrość, ale czasem niepokój (Brawley,1997). Stymuluje, pozwala człowiekowi myśleć, pozwala na odkrywanie nowych zdolności umysłowych. Żółty wpływa pozytywnie na układ nerwowy, odprężając ułatwia rozwiązywanie problemów. Ciemna strona żółci kojarzy się z tchórzostwem, egoizmem, zdradą, szaleństwem.
ZIELONY
umiejętności mowy (wg badań Torrice'a)
wpływa na gardło i struny głosowe
Zielony jest nie tylko kolorem, ale też symbolem ekologii, środowiska. Kolor natury, harmonii, spokoju, balansu, pokoju, porządku, organizacji, bezpieczeństwa. Negatywnie: zazdrość i okrucieństwo. Z psychologicznego punktu widzenia oznacza wycofanie się z bodźca. Najbardziej kojący kolor dla oka. Zielone światło działa uspokajająco i nasennie w przypadku osób nerwowych, z lękami, bólem głowy, nerwobólami. Kolor życia, odrodzenia, roślinności, ale też kolor pleśni, rozkładu i trucizny. Wszystkie oznaczenia „wyjście awaryjne” w budynkach są zielone, ponieważ w trakcie pożaru, gdy czerwony ogień przesłania widoczność, zieleń odznacza się w takim środowisku.
Ilość odcieni koloru zielonego jest ogromna. Wahają się od żółci: limonka, awokado, aż po te łączone z kolorem niebieskim: szmaragd, turkus. Zielony należy stosować w miejscach, które wymagają ciszy i dużej koncentracji oraz wysokiej ostrości widzenia (Malkin 1982,1992).
NIEBIESKI
wpływa na oczy, uszy, nos – widzenie, słyszenie, czucie (wg badań Torrice'a)
korzystnie działa na dzieci z upośledzeniem wzrokowym i słuchowym
uspokaja tętno i oddech
obniża temperaturę ciała
obniża ciśnienie krwi
zmniejsza apetyt
ulubiony kolor 7 -11 latków
Uważa się, że jest to ulubiony kolor wszystkich ludzi. Jest całkowitym przeciwieństwem czerwieni - pod każdym względem. Niebieski jest przezroczysty, mokry, wodnisty. Psychologicznie, ma chłodny, relaksujący charakter. Kojarzy się z duchowością, kontemplacją, medytacja, ma szlachetną postać. W naturze to kolor nieba, wody, rzadko występuje w owocach i warzywach. Niebieski jest ponadczasowy, łączy teraźniejszość z tradycją i trwałymi wartościami. Tworzy bezpieczne środowisko, które może pobudzić kreatywność. Kolor introwertyczny, uzdrawiający zaburzenia nerwowe. Ze względu na niską temperaturę jest również odpowiedni do łagodzenia bólów głowy, krwawienia, otwartych ran (Marberry & Zagon -1995, Marberry -1997).
W zależności od odcienia budzi rożne odczucia. Ciemny niebieski kojarzy się z zaufaniem, godnością, inteligencją, autorytetem. Jaśniejszy niebieski: czystość, niezawodność, chłód. Niebieski w kolorze nieba: pokój, eteryczność, duchowość, nieskończoność. Nie powinien być nadużywany w przestrzeni i nie powinien być używany jako jedyny kolor. W połączeniu z innym kolorem da lepszy, bardziej kreatywny efekt. Niebieskie obszary (w przeciwieństwie do czerwonych) zanikają i są mniejsze. Ze względu na swoje uspokajające działanie, niebieski od dawna jest ulubionym miejscem do sypialni.
FIOLETOWY
działa na czynności niewerbalne (wg badań Torrice'a)
odpowiada za głowę i funkcjonowanie mózgu
symbolizuje wysoki poziom mądrości i autorytet
Fiolet powstaje z kolorów, które są najbardziej przeciwstawne fizycznie i psychicznie: czerwony i niebieski. W zależności, który z nich przeważa, fiolet staje się ciepły lub chłodny. W zależności od odcienia, może wywoływać delikatność, spokój, duchowość, zwiększoną świadomość siebie. Kolor niebiański lub piekielny. Rzadko spotykany w naturze. Jego symbolem jest kwiat fiołka. Oznacza magię, kosmos, tajemnicę, duchowość, ale też szlachetność i luksus. Jasne odcienie fioletu są lekkie, romantyczne kwiatowe. Ciemne intelektualne, godne. Negatywne znaczenie fioletu to zarozumiałość, pompatyczność, dekadencja.
RÓŻOWY
efekt uspokajający
może tłumić agresywne zachowania więźniów
Tworzy się z połączenia koloru czerwonego i białego. Może wahać się od jagodowego do łososiowego. Delikatny, magiczny, kojarzony z miłością, pięknem. W naturze różowe są części ciała, ale także arbuzy, zachód słońca, flamingi. Dawniej większość dzieci była ubierana na niebiesko, który kojarzył się z Matką Boską. W późniejszym czasie, został wprowadzony róż – z przeznaczeniem dla chłopców, jako mocniejszy kolor, a niebieski dla dziewcząt – jako delikatniejszy.
SZARY
wzbudza negatywne emocje – mężczyźni odbierają go jednak nieco bardziej pozytywnie niż kobiety
Kolor przemysłu, środowiska mechanicznego. Kolor mądrości i inteligencji – szacunek dla szarej tzn. siwej głowy.
BIAŁY
posiada negatywny wpływ na układ nerwowy
Jedność, czystość, niewinność, młodość, bezinteresowność. Przemysłowa biel (śnieżno biała) negatywnie wpływa na układ nerwowy i kojarzy się ze sterylnością, pustką, brakiem witalności. Psychologicznie, biały nie ma nic do zaoferowania. Może powodować zmęczenie ze względu na konieczność fizycznej adaptacji do przetwarzania tego koloru - białe ściany powodują znaczne olśnienie, które z kolei powoduje zwężenie źrenicy. Biały ma wysoki poziom współczynnika odbicia. Pod względem terapeutycznym nie ma żadnej wartości, ani pozytywnego wpływu.
Bibliografia:
Effects of color and light on selected elementary students - Ellen Mannel Grangaard, 1990
Color - Communication in Architectural Space - Gerhard Meerwein, Bettina Rodeck, Frank H. Mahnke, 2007
#kolor #kolorwewnętrzu #wpływkoloru #kolorścian #psychologiakoloru #psychologiakolorów #colorsmatters #pokojdziecka #urzadzaniewnetrz #urzadzaniemieszkania #kidsroom #projektowaniepokoidzieciecych #aranżacjawnętrz #przedszkolak #przedszkole #pokojprzedszkolaka #żłobek #szkoła #uczeń #neuroedukacja
Podziel się ❤️